Top 7 Nguyên Tắc Vàng Khi Dùng Thuốc Có Chứa Corticoid

Song song lợi ích điều trị tuyệt vời của nhóm thuốc kháng viêm có chứa corticoid, tiềm ẩn đâu đó vẫn có vô vàn các tác dụng phụ. Chính vì thế, để sử dụng nhóm thuốc này cần cẩn trọng và tuân thủ các nguyên tắc vàng khi dùng thuốc có chứa corticoid dưới đây.

Tác dụng corticoid trong điều trị

Corticoid (hay còn gọi là glucocorticoid) bao gồm cortisol và hydrocortisol là các hormon của tuyến thượng thận được cơ thể sản xuất tự nhiên. Khi cơ thể của bạn tự sản xuất cortisol không đủ để duy trì một thể trạng tốt, lúc này bác sĩ có thể kê toa thuốc chứa corticoid để giúp bù đắp sự chênh lệch đó.

Tác dụng corticoid trong điều trị khá đa dạng nhưng nhìn chung được chia làm 3 nhánh chính: kháng viêm, chống dị ứng và ức chế miễn dịch. Theo đó, thuốc có chứa corticoid có thể điều trị các bệnh:

• Miễn dịch và hô hấp: Hen suyễn, các bệnh về phổi, phản vệ.
• Tiêu hóa: Viêm gan tự miễn, bệnh Crohn.
• Huyết học: Xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn, Lymphoma, thiếu máu tán huyết.
• Khớp/tự miễn: Lupus ban đỏ, viêm đa mạch, viêm đa cơ, viêm khớp dạng thấp, viêm mạch máu
• Các bệnh về da: Mụn trứng cá, viêm da tiếp xúc,…
• Khác: Hội chứng thân hư, phù não, đa xơ cứng.

Tìm hiểu thêm:  3 Bước Điều Trị Da Nhiễm Corticoid Từ Nhẹ Đến Nặng

Nguyên tắc vàng khi dùng thuốc có chứa Corticoid

1. Chỉ sử dụng khi được chỉ định từ bác sĩ

Các thuốc có chứa corticoid nằm trong danh sách thuốc kê đơn nên việc sử dụng thuốc cần được kê toa từ bác sĩ. Liều dùng và thời gian sử dụng thuốc phụ thuộc những yếu tố như: mức độ bệnh, tình trạng bệnh lý, dạng dùng,… Và điều này cần sự tư vấn cũng như chỉ định của bác sĩ có chuyên môn.

Tuy nhiên thực tế ở Việt Nam, thuốc có chứa corticoid hay mỹ phẩm chứa corticoid được bán ở khắp các hiệu thuốc, cửa hàng mà không cần kê đơn từ bác sĩ. Việc tự ý sử dụng nhóm thuốc này gây nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe mà chính người bán cũng không lường được.

2. Dùng thuốc vào buổi sáng và cách ngày

Trường hợp các bệnh cần dùng thuốc corticoid dài ngày theo chỉ định của bác sĩ, hãy dùng thuốc vào buổi sáng và cách ngày (2 ngày/1 lần). Điều này phù hợp với đồng hồ sinh học của cơ thể. Trong điều kiện sinh lý bình thường khi tuyến thượng thận tiết hormon cortisol, 4 đến 8 giờ sáng là khoảng thời gian cortisol đạt mức cực đại sau đó giảm dần. Vì thế, uống thuốc vào buổi sáng giúp hạn chế được tác dụng phụ ức chế trục dưới đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận của cơ thể.

3. Corticoid chỉ điều trị triệu chứng

Trong tất cả các trường hợp, thuốc có chứa corticoid chỉ có tác dụng điều trị triệu chứng mà không điều trị căn nguyên của bệnh. Ví dụ như, uống thuốc corticoid giúp giảm các triệu chứng đau nhức của bệnh viêm khớp nhưng không thể điều trị dứt điểm bệnh. Trường hợp khác, tác dụng kháng viêm của corticoid giúp giảm mẩn ngứa, dị ứng nhưng không có khả năng loại bỏ nguyên nhân gây dị ứng là các dị nguyên.

Vì thế, khi điều trị các bệnh lý, cốt yếu nhất vẫn phải điều trị nguyên nhân gây ra bệnh. Corticoid chỉ là biện pháp tạm thời làm giảm triệu chứng. Nên tránh lạm dụng thuốc corticoid bởi có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng.

4. Không dừng thuốc đột ngột

Với những trường hợp sử dụng thuốc corticoid từ 2 tuần trở lên, tuyệt đối không nên ngừng thuốc đột ngột. Thay vào đó, cần giảm dần liều lượng và tần suất để cơ thể thích nghi dần. Việc dừng đột ngột có thể khiến cơ thể bị sốc, làm tặng nguy cơ biến chứng suy thượng thận xảy ra.

5. Các đối tượng cần lưu ý khi sử dụng

Không phải bất kì ai cũng có thể dùng thuốc corticoid trong điều trị bệnh lý. Nếu đang trong thời gian của thai kỳ, cần thận trọng khi sử dụng các thuốc chứa corticoid. Bởi nó có thể đi qua nhau thai, làm tổn thương đến thai nhi hoặc gây ra suy vỏ thượng thận.

Xem ngay: Dấu Hiệu Nhiễm Corticoid Nào Cần Lưu Ý?

Lưu ý, khi sử dụng corticoid, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bạn thuộc 1 trong những đối tượng: người già, trẻ nhỏ và phụ nữ đang cho con bú.

6. Cẩn trọng khi dùng corticoid bôi ngoài da

Các loại thuốc có chứa corticoid dùng ngoài da như thuốc tra mắt có thể gây tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể, thủng giác mạc nếu như dùng không đúng cách. Hay việc lạm dụng kem bôi da chứa corticoid (như trangala, eumovate, temprosone, flucinar,…) gây bào mòn da dẫn đến mỏng, teo da, xuất hiện mụn trứng cá. Ngoài ra các dạng thuốc corticoid dùng ngoài cũng có thể gây tác dụng phụ trên toàn thân nếu dùng trên diện rộng trong thời gian dài hoặc bôi thuốc ở những vị trí da mỏng.

Ngoài các dạng thuốc bôi với mục đích điều trị, corticoid được sử dụng với mục đích làm đẹp, đặc biệt là kem trộn chứa corticoid. Khi sử dụng loại mỹ phẩm này, thời gian đầu da sẽ đẹp lên nhanh chóng. Nhưng sau 1 thời gian sử dụng hoặc khi ngưng dùng, chúng sẽ làm da bị phụ thuộc. Kéo theo đó là các biến chứng nặng nề cho làn da, điển hình là da nhiễm corticoid.

Đọc thêm: Cách nhận biết da nhiễm corticoid chuẩn chỉnh

Việc tuân thủ nguyên tắc khi sử dụng là vô cùng cần thiết để đảm bảo kết quả điều trị tốt và hạn chế các tác dụng phụ không mong muốn. Trên đây là 6 nguyên tắc cơ bản khi sử dụng thuốc có chứa corticoid. Hi vọng bài viết đem lại nhiều thông tin bổ ích cho bạn trong quá trình điều trị da nhiễm corticoid!