Đi Tìm Lời Giải Cho Tác Dụng Corticoid ?

Trên khắp các diễn đàn làm đẹp ngày nay, corticoid nổi lên là một từ khoá khá HOT. Song song đó, người ta thường tranh cãi về tác dụng corticoid đích thực là LỢI hay HẠI? Liệu corticoid có phải là con dao hai lưỡi đáng cảnh báo trong hay netizen đang “nói quá” về nó? Ngay tại bài viết này, cùng Physiodermie đi tìm lời giải đáp tường tận trắng – đen cho các vấn đề trên dựa trên góc độ khoa học nhé:

Bản chất corticoid

Corticoid (hay còn gọi là glucocorticoid) bao gồm cortisol và hydrocortisol là các hormon của tuyến thượng thận. Nó thường được ví von là “hormon stress”. Dù vậy, con người sống dựa trên cảm xúc nên hormon này hiển nhiên trở nên quan trọng bắt buộc đối với sự sống.

Lời giải khoa học cho tác dụng corticoid

Lịch sử y khoa đã nghiên cứu và chứng minh về tác dụng corticoid từ rất lâu (điển hình bảo chứng về nghiên cứu Addison – năm 1855).

Xem thêm bài viết: Thuốc corticosteroid có tác dụng gì?

Tác dụng corticoid từ đó đến nay được phân nhánh ra rất nhiều nhưng bản chất tụ chung vẫn là ba cành chính: Chống viêm, chống dị ứng và ức chế miễn dịch. Khi nồng độ corticoid trong máu cao hơn nồng độ sinh lý cơ thể (mỗi ngày cơ thể tiết độ 15-25 mg cortisol) thì tác dụng corticoid sẽ thấy được.

• Theo nhịp bài tiết hình sin, cortisol trong máu tăng từ 4 giờ sáng đạt tới mức cao nhất lúc 8 giờ sáng. Sau đó, cortisol giảm dần đến 12 giờ đêm là thấp nhất. Có thể nói, đây là cơ chế “ngủ về đêm” của vỏ tuyến thượng thận, khá khác biệt so với các cơ quan bài tiết khác của cơ thể.
• Khi sử dụng thuốc có chứa corticoid, corticosteroid (hoặc thuốc kháng sinh) kéo dài thường xuyên hoặc vào buổi chiều tối. Lúc này, nồng độ cortisol ở mức thấp sẽ gây ức chế tuyến thượng thận. Và, nếu tình trạng ấy kéo dài nhiều ngày sẽ gây suy teo vỏ thượng thận.

Nắm được nguyên lý hoạt động trên, chúng ta sẽ có được chìa khoá để khai phá vũ trụ corticoid. Nó có thể là một “thần dược” hay “độc dược” tất cả dựa trên cách sử dụng của con người.

Tác dụng corticoid trong điều trị lâm sàng

Trong y khoa và lâm sàng, xin nhấn mạnh về TÍNH CHUYÊN MÔN thì corticoid cho thấy tính ứng dụng cao trong trị liệu. Từ thấp khớp, vảy nến, dị ứng, viêm nhiễm, viêm da cơ địa,… Đều có thể giải quyết được với corticoid.

Tất nhiên, coticoid không dành cho đại trà. Việc sử dụng vô tội vạ KHÔNG CÓ CĂN NGUYÊN của các “thầy thuốc tại gia” là một bước tiến thẳng tới lưỡi dao sắc của nó. Lúc này, tác dụng phụ corticoid xảy ra có thể khiến bạn giật mình. Sưng phù, phát ban, ngứa, lupus ban đỏ,… Đây đều là những biến chứng dễ gặp nhất khi sử dụng corticoid sai cách.

3 tác dụng corticoid sau đây là lời giải đáp khoa học mà bạn nên cẩn trọng:

1. Tác dụng ngăn cản phản ứng viêm (kháng viêm)

Corticoid có tác dụng ức chế phản ứng viêm của cơ thể. Nó tác dụng trên nhiều giai đoạn khác nhau của quá trình viêm, cùng lúc theo các cơ chế sau:

+ Chế tạo acid arachidonic, từ đó giảm tổng hợp và giải phóng các chất gây viêm như prostaglandin, leucotrien,…

+ Ức chế sản xuất các chất trung gian của quá trình viêm. Ức chế sự giãn mạch và tăng tính thấm mao mạch ở tại vùng tổn thương.

+ Ức chế mạnh sự di chuyển của bạch cầu về ổ viêm.

+ Làm giảm hoạt động thực bào của các đại thực bào, của bạch cầu đa nhân.

2. Tác dụng chống dị ứng

Corticoid là chất chống dị ứng mạnh nhờ khả năng phong tỏa giải phóng chất trung gian hóa học gây phản ứng dị ứng.

3. Tác dụng ức chế miễn dịch

Corticoid có tác dụng chủ yếu trên miễn dịch tế bào, ít ảnh hưởng đến miễn dịch dịch thể. Tác dụng corticoid trên miễn dịch biểu hiện ở nhiều khâu:

+ Ức chế tăng sinh tế bào lympho T.

+ Giảm hoạt tính gây độc tế bào của các lympho T (T8) và các tế bào tự diệt NK (Natural Killer).

+ Ức chế sản xuất yếu tố hoại tử khối u TNF (Tissue Necrosese Factor) và cả interferon. Vì vậy, corticoid làm giảm hoạt tính diệt khuẩn, gây độc tế bào và nhận dạng kháng nguyên của đại thực bào.

Từ các tác dụng corticoid và cơ chế cụ thể đã diễn giải trên góc độ khoa học. Chúng ta có thể thấy được ranh giới giữa lợi và hại từ corticoid rất mỏng manh. Chính vì bản chất phức tạp, corticoid KHÔNG NÊN là thuốc sử dụng tại nhà. Cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia lâm sàng khi điều trị với loại thuốc này.

Xem thêm: Liệu trình phục hồi da nhiễm corticoid an toàn tại nhà